Hello! Sobota to wspaniały dzień na rozpoczęcie kolejnej serii gramatycznej na blogu, zgadzasz się? Tym razem seria wpisów o trybach warunkowych, czyli zdania z if. Don’t worry – the devil’s not as black as he’s painted! (Nie taki diabeł straszny). Zacznijmy od pierwszego trybu warunkowego. Do dzieła!

Pierwszy tryb warunkowy – the first conditional

Używamy pierwszego trybu warunkowego, gdy mówimy o zdarzeniu, które będzie miało miejsce, jeśli określony warunek zostanie spełniony. Są to sytuacje dotyczące przyszłości i prawdopodobieństwo ich wystąpienia jest bardzo duże (jeśli coś się zdarzy, to jako konsekwencja zdarzy się coś innego). Często używamy tego trybu, gdy mówimy o ofertach, sugestiach czy ostrzeżeniach. Standardowo konstrukcja to:

If + czas teraźniejszy, future simple

Czasem teraźniejszym może być zarówno present simple, present continuous jak i present perfect. Natomiast zamiast will możemy często zastosować konstrukcję be going to. Zarówno w zdaniu z if  jak i nadrzędnym możemy użyć czasowników modalnych: can, may, could. 

• If she can go to the party, she may feel better. – Jeśli będzie mogła pójść na imprezę, być może poczuje się lepiej.
• If you don’t study harder, you’ll fail the exam. – Jeśli nie będziesz uczył się ciężej, oblejesz egzamin.
• If you go to the library, you’ll find some information. – Jeśli pójdziesz do biblioteki, znajdziesz jakieś informacje.
• If she has decided, we won’t be able to convince her. – Jeśli już zdecydowała, nie będziemy w stanie jej przekonać

W zdaniu nadrzędnym możemy mieć również pytanie lub tryb rozkazujący:

• If she has decided, don’t try to convince her. – Jeśli już zdecydowała, nie próbuj jej przekonać.
• If you’re going to the library, could you return my books? – Jeśli idziesz do biblioteki, możesz zwrócić moje książki?
• If I study harder, will I pass the exam? – Jeśli będę się ciężej uczyć, to zdam egzamin?

Drugi tryb warunkowy – the second conditional

Drugi tryb warunkowy odnosi się do sytuacji zupełnie lub bardzo nieprawdopodobnych, które mogłyby zaistnieć w przyszłości lub teraźniejszości (gdybanie). Stosujemy go również, gdy dajemy radę, prosimy o coś uprzejmie lub wyrażamy nasze pragnienia i żale. Oto jego konstrukcja:

If + czas przeszły, osoba + would/might/could + bezokolicznik

Czasami przeszłymi, które mogą się tu pojawić, są past simple, past continuous  oraz konstrukcja was going to. 

Uwaga: w drugim trybie warunkowym możemy zastosować „were” zamiast „was” dla I/he/she/it. Zabieg ten czyni naszą wypowiedź nieco bardziej formalną.

• If I were/was you, I’d buy a new computer. – Na twoim miejscu kupiłabym nowy komputer. (rada)
• If she were here, I’d be happy. – Jeśli by tu była, byłbym szczęśliwy. (ale jej nie ma i nie jestem)
• If you could help me write this essay, I’d be really grateful! – Byłabym wdzięczna, gdybyś mógł pomóc mi napisać tej esej.
• If we didn’t work so hard, we could go on holiday! – Gdybyśmy nie pracowali tak ciężko, moglibyśmy jechać na wakacje!

Trzeci tryb warunkowy – the third conditional

Trzeci tryb warunkowy zawsze określam mianem „crying over spilt milk”, czyli „płakania nad rozlanym mlekiem”, ponieważ odnosi się do sytuacji, które miały już miejsce w przeszłości i których już nie możemy zmienić. Oto jego konstrukcja:

If + past perfect (continuous), osoba + would/could/might have + past participle

Spójrzmy na kilka przykładów:

• If you had driven more slowly, you wouldn’t have caused the accident. – Jeśli jechałbyś wolniej, nie spowodowałbyś wypadku. (ale nie jechałeś i się wydarzył)
• If I hadn’t called you, you could have been waiting there for hours! – Jeślibym do Ciebie nie zadzwonił, czekałabyś godzinami! (dla podkreślenia długości trwania: forma continuous – would have been waiting).
• If we had known about it, we wouldn’t have come here! – Gdybyśmy o tym wiedzieli, to byśmy tu nie przyjechali. (ale przyjechaliśmy)
• If you had been paying attention, you wouldn’t have missed the tram. – Gdybyś uważał, nie przegapiłbyś tramwaju.

Unless…

Unless oznacza „if… not” lub „only if” i często pojawia się w zdaniach warunkowych jako alternatywa dla if. Porównajmy poniższe zdania:

• If you don’t study harder, you’ll fail the exam.
• Unless you study harder, you’ll fail the exam.
• If you don’t have your ID card, you can’t enter the building.
• Unless you have your ID card, you can’t enter the building.
• I would go there only if I had to.
• I wouldn’t go there unless I had to.

Nie zawsze jednak możemy użyć unless zamiast if not. Gdy sytuacja jest nieprawdopodobna (przeczy znanym nam faktom) lub w pytaniach, stosujemy if.

• If you didn’t work so hard, you would be happy.
• *Unless you worked so hard, you would be happy. – NIEPOPRAWNE (pracuje ciężko – znany fakt)

To be continued…

Mamy nadzieję, że ten post Ci się przyda. W następnym dowiesz się więcej o innych alternatywach dla if, inwersji w trybach warunkowych oraz konstrukcjach z wish i if only. See you!